In eerdere blogs over de arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg gaf ik al aan dat VVT-organisaties hun dienstenportfolio zullen moeten heroverwegen.

Het strategische proces

Startpunt van het strategische proces zijn vragen zoals:

• Wat zijn de ontwikkelingen in mijn regio (demografisch en arbeidsmarkt technisch)?
• Wat is mijn marktpositie in mijn regio/wijk?
• Hoe ziet mijn huidige personeelssamenstelling er uit?

Het blijkt dat een analyse op wijkniveau hier van belang is. De marktpositie kan immers verschillen van wijk tot wijk, van regio tot regio.

Vervolgens komen dan overwegingen zoals:

• Wil ik specialistische diensten leveren of (ook) generalistische diensten (aantrekken van steunkousen)?
• Verandering bekostiging van stuks/uren naar (meer) “lump sum” bekostiging (hiermee voorkom je perverse prikkels).
• Met welke partijen wil ik in mijn gebied samenwerken?

 Voorbeeld

VVT-organisaties bieden VPT (Volledig Pakket Thuis) meestal alleen aan binnen een bepaalde straal rondom hun verpleeghuis of aanleunwoningen; dit om aan- en afrijtijden te beperken. Meandergroep in Zuid-Limburg biedt buiten deze straal ook VPT aan in de wijk. Dit kan ze doen omdat zij de dominante marktpartij is in een gebied, ook voor wmo-diensten. De aanwezigheidsfunctie kan dan ingevuld worden doordat aan dezelfde cliënt ook wmo-diensten worden geleverd. Het kritische punt zit namelijk niet in de verpleeg-en verzorging, maar in de presentiefunctie.

Meandergroep biedt dus ook verpleeghuiszorg thuis. Iemand die een verpleeghuisindicatie krijgt legt men daar, als het verantwoord is, twee opties voor. Wilt u naar het verpleeghuis komen of wilt u dat het verpleeghuis naar u toe komt? Dat betekent dat zij eten en drinken voor de mensen regelen, en bewassing;  de verpleging en verzorging wordt gewoon door het eigen thuiszorgteam geleverd;  mensen krijgen gratis alarmering, krijgen een elektronisch deurslot dat op afstand geopend kan worden, ze krijgen een case manager die hen begeleidt, en ze kunnen tot 10 uur professionele mantelzorg ondersteuning per week krijgen om te zorgen dat er een schoon huis is, dat de boodschappen gedaan worden en dat er gekookt wordt; ook wordt gezorgd dat de mantelzorger nog een beetje leven heeft. Het is daar een groot succes.

Maatwerk

Bovenstaand voorbeeld is een fraai voorbeeld van maatwerk op wijk- of gebiedsniveau. Inspiratie voor andere VVT-organisaties?

Onderzoek

Infinite Inspiration heeft onderzoek gedaan naar maatregelen die VVT-organisaties nemen om de toekomstige arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg het hoofd te bieden.

Geïnteresseerd in een gratis exemplaar van het onderzoeksrapport of een samenvatting daarvan?
Klik op de link.

In mijn vorige blog noemde ik dat maatschappelijk, en binnen de VVT-organisaties, de discussie al gevoerd wordt of de kwaliteit van leven meer nadruk mag krijgen ten opzichte van de kwaliteit van zorg. Zo’n hernieuwde balans heeft impact op de arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg. Deze zal daardoor wel eens structureel kunnen verlichten.

Randvoorwaardelijk bij een hernieuwde balans tussen kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg zijn de benodigde vaardigheden bij de medewerkers om “het goede gesprek” te kunnen voeren zodat er vraag-gestuurd gewerkt kan worden. Om de juiste vragen kunnen stellen is het goed kunnen luisteren essentieel.

4 Niveaus van luisteren

TheoryU (Otto Schärmer) onderscheidt 4 niveaus van luisteren:

1. Downloaden: dit niveau is totaal ongeschikt om vraag-gestuurd te werken. Men luistert om herbevestiging van eigen mening/oordelen te krijgen. Dit niveau past eerder bij aanbod-gestuurd werken. Immers je luister alleen naar datgene wat past bij de diensten die je aan kan bieden.
2. Luisteren om nieuwe feiten op het spoor te komen. Je zoekt naar iets nieuws. Voor het kunnen bedrijven van wetenschap is dit belangrijk.
3. Empathisch luisteren: luisteren vanuit het standpunt van de ander en je eigen agenda bewust en volledig negeren. Hier begint vraag-gestuurd werken. Wat heeft de cliënt werkelijk nodig?
4. Intuïtief luisteren: luisteren naar dat wat zich aan het ontvouwen is; aanhaken op datgene wat (nog) onzichtbaar is. Dit biedt een extra dimensie aan het vraag-gestuurd werken.

Infinite Inspiration heeft onderzoek gedaan naar maatregelen die VVT-organisaties nemen om de toekomstige arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg het hoofd te bieden.

Geïnteresseerd in een gratis exemplaar van het onderzoeksrapport of een samenvatting daarvan? Klik op de link.

Empathisch en intuïtief luisteren: dat klinkt simpel, maar dat is het niet! Bijna altijd moet je eerst via zelfkennis inzicht krijgen in de mechanismen die bij jou empathisch en intuïtief luisteren in de weg kunnen staan. Het vermogen om je hierin kwetsbaar op te stellen kan je echter ontwikkelen. Infinite Inspiration biedt organisaties, teams en individuen hiervoor resultaatgerichte maatwerkoplossingen aan, variërend van het verwerven van inzicht in een twee uur durende kennismakingsworkshop tot en met het begeleiden van de invoering in jouw organisatie.

Infinite Inspiration heeft onderzoek gedaan naar maatregelen die VVT-organisaties nemen om de toekomstige arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg het hoofd te bieden.

Een andere invulling van de dienstenportfolio van VVT-organisaties is onvermijdelijk omdat:

1. De vergrijzing en ontgroening dusdanig zijn dat het verschil tussen zorgvraag
   en aanbod van personeel vroeg of laat onoverbrugbaar is.
2. De financierbaarheid van de zorg door professionals in de toekomst onbetaalbaar wordt.

De oplossingsrichting

Maatschappelijk en binnen de VVT-organisaties loopt de discussie al of de kwaliteit van leven meer nadruk mag krijgen ten opzichte van de kwaliteit van zorg. Zo’n hernieuwde balans heeft impact op de arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg. Deze zal daardoor wel eens structureel kunnen verlichten.

In deze discussie hoort ook de heroverweging van de rol van de zorgprofessional: welke taken moet hij/zij persé zelf blijven uitvoeren? En welke diensten moeten we als zorgorganisatie blijven aanbieden?

Hierdoor wordt het ook mogelijk een groter en ruimer beschikbaar arbeidspotentieel aan te spreken:

1. met een lager opleidingsniveau (selectief inschakelen niveau 2),
2. door andere beroepsgroepen in te schakelen,
3. door vrijwilligers anders/intensiever in te schakelen.

Het gesprek over dit nieuwe evenwicht wordt veelal samen met de spelers in het maatschappelijke veld gevoerd. In de provincie Groningen, waar de gevolgen van de ontgroening en vergrijzing al stevig merkbaar zijn, is bijvoorbeeld in 2017 het initiatief “Toekomstbestendige zorg in Groningen: van een gezamenlijke opgave naar een gezamenlijke aanpak” gestart. Zou de situatie van Groningen het voorland zijn voor de rest van Nederland?

Het vergt zowel moed als wijsheid om een strategie en koers te kiezen die past bij de eigen, unieke situatie, de eigen organisatie en met de betrokken speler in het maatschappelijke veld. Regionaal maatwerk is cruciaal.

Het goede gesprek voeren

Randvoorwaardelijk bij een hernieuwde balans tussen kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg zijn de benodigde vaardigheden bij de medewerkers om “het goede gesprek” te kunnen voeren. Een volgende keer zoomen we in onze blog in op deze randvoorwaarde.

Het volledige onderzoeksrapport is gratis te downloaden.

 

Over Infinite Inspiration

Infinite Inspiration is een sociale coöperatie en realiseert duurzame maatschappelijke vernieuwing. Hun klanten richten zich op maatschappelijke vernieuwing met de focus op (ouderen-)zorg en/of integrale wijkontwikkeling.

In de werkwijze van Infinite Inspiration staat het creëren van verbinding centraal. Zij gaan daarbij uit van de kracht van organisaties, van samenwerking, en de daaruit voortvloeiende inspirerende mogelijkheden. Infinite Inspiration verbindt daarin de mens met zichzelf, de ander, de omgeving en zijn/haar toekomst.

Wij hebben onderzoek gedaan naar maatregelen die VVT-organisaties nemen om de toekomstige arbeidsmarktkrapte in de ouderenzorg het hoofd te bieden. De samenvatting en het volledige rapport is gratis te downloaden.

De in het onderzoek genoemde Top-3 van aanbod-gerelateerde maatregelen met de meeste korte termijn impact, zijn:

1. Zij-instromers: de voortschrijdende automatisering veroorzaakt dat in bepaalde branches mensen worden ontslagen. Op zoek naar een (meer) betekenisvolle baan lijkt een steeds groter wordende groep geïnteresseerd in een baan in de zorg.
2. Imago verbetering van de sector: het imago van de sector laat te wensen over, ondanks verwoede pogingen dit te verbeteren. De toegenomen complexiteit in de ouderenzorg is al lang niet meer in lijn met het oude imago van de sector. VVT-instellingen spannen zich in het imago te vernieuwen door onder meer het werkelijke verhaal te vertellen.
3. Grotere arbeidscontracten: om jongeren aan te trekken is het kunnen aanbieden van grotere contracten (meer uren per week) van belang. Dat is onder meer mogelijk door extramurale en intramurale diensten te combineren, zonder gebroken diensten voor de medewerker. De behoefte aan grotere contracten verschilt per levensfase.

De genoemde aanbod-gerelateerde maatregel met de meeste impact op de lange termijn, is:

1. Robots (fysiek)/Artificial Intelligence (AI): de robotica/AI ontwikkelingen gaan snel. Toiletgang en tillen zijn de meest rugverslindende bezigheden voor medewerkers. Dit soort robots zullen een positieve bijdrage leveren aan het voorkomen van uitval door ziekte van personeel. Daarentegen kunnen robots voor sociale toepassingen wel iets voor het welzijn van cliënten betekenen, maar is de impact van de inzet van sociale robots op de arbeidsmarktkrapte beperkt. Cliënten kunnen daardoor wel rustiger zijn waardoor zij minder een beroep doen op het aanwezige personeel.

De volgende keer zoomen we in op de vraag-gerelateerde maatregelen zoals deze uit ons arbeidsmarktonderzoek VVT zijn gekomen.

Over ons:

Infinite Inspiration is een sociale coöperatie en realiseert duurzame maatschappelijke vernieuwing. Onze klanten richten zich op maatschappelijke vernieuwing met de focus op (ouderen-)zorg en/of integrale wijkontwikkeling.

In de werkwijze van Infinite Inspiration staat het creëren van verbinding centraal. Wij gaan daarbij uit van de kracht van organisaties, van samenwerking, en de daaruit voortvloeiende inspirerende mogelijkheden. Infinite Inspiration verbindt daarin de mens met zichzelf, de ander, de omgeving en zijn/haar toekomst.

Infinite Inspiration helpt klanten hun klantvraag te vertalen naar beleid/strategie, het beleid te vertalen naar uitvoering, en organiseert en begeleidt multi-partij samenwerking.